دمودکس‌ها خانواده‌ای از مایت‌های هشت‌پا هستند که در فولیکول‌های مو و غدد سباسه یا چربی بسیاری از پستانداران زندگی می‌کنند.

در انسان دو گونه شناخته‌شده وجود دارد: دمودکس فولیکولوروم که عمدتاً در فولیکول‌های مو روی صورت (به‌ویژه مژه‌ها و ابروها) زندگی می‌کند و دمودکس برویس که در غدد چربی صورت و سایر نقاط بدن مستقر می‌شود.

نوزادان فاقد مایت دمودکس هستند. در یک مطالعه برای شناسایی این مایت‌ها روی انسان‌های بالغ، محققان توانستند تنها در ۱۴٪ از افراد به‌طور بصری آن‌ها را تشخیص دهند.

اما زمانی که از تحلیل DNA استفاده شد، نشانه‌هایی از دمودکس در ۱۰۰٪ افراد بزرگسالی که مورد آزمایش قرار گرفتند، یافت شد. این یافته توسط بررسی‌های قبلی روی اجساد نیز تأیید شده است.

اگر این مایت‌ها در سراسر بشریت زندگی می‌کنند، این سؤال پیش می‌آید که آیا این مایت‌ها انگل هستند یا موجوداتی همزیست (بی‌ضرر) که با میزبانان ناآگاه خود در هماهنگی زندگی می‌کنند؟ و کدام یک از عادات روزانه ما، مانند شستن صورت و استفاده از آرایش، می‌تواند به بقای آن‌ها کمک کند یا مانع آن شود؟ اینجا است که موضوع پیچیده می‌شود.

همراهان چندش‌آور بدون مقعد

مایت‌های دمودکس بسیار کوچک هستند. بزرگ‌ترین گونه انسانی، دمودکس فولیکولوروم، حدود یک‌سوم میلی‌متر طول دارد، در حالی که دمودکس برویس کمتر از یک‌چهارم میلی‌متر طول دارد. آن‌ها همچنین طیفی از گونه‌های باکتریایی را روی بدن خود حمل می‌کنند.

برای شناسایی مستقیم مایت‌ها از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. بهترین روش یک نمونه‌برداری پوستی است که شامل استفاده از مقدار کمی چسب سیانوآکریلات (چسب فوری) روی یک لام میکروسکوپ می‌باشد.

شوره‌های استوانه‌ای شکل در اطراف موهای آلوده یکی از ویژگی‌های وجود مایت‌ها به دلیل عادات زندگی آن‌ها است. همچنین می‌توان مایت‌ها را با استفاده از ابزار تخلیه جوش از فولیکول‌ها بیرون آورد.

مایت‌ها از سلول‌های پوستی و روغن‌های سباسه تغذیه می‌کنند که این مواد را از طریق ترشح آنزیم‌های مختلف پیش‌هضم می‌کنند. از آنجایی که مایت‌ها مقعد ندارند، ضایعات خود را بازگردانی می‌کنند.

در فولیکول‌های گرم و راحت خود، مایت‌ها جفت‌گیری کرده و تخم‌گذاری می‌کنند. پس از حدود ۱۵ روز، آن‌ها می‌میرند و در همان فولیکول تجزیه می‌شوند.

این عادات نسبتاً ناخوشایند ممکن است یکی از دلایلی باشد که دمودکس می‌تواند در برخی افراد واکنش‌های آلرژیک ایجاد کند و شاید اثرات بالینی مرتبط با آن را توضیح دهد.

مشکلاتی که مایت‌های صورت می‌توانند ایجاد کنند

مطالعات اخیر نشان می‌دهند که دمودکس می‌تواند با شرایط مختلفی مرتبط باشد:

البته عوامل دیگری نیز ممکن است موجب این شرایط شوند، اما مایت‌ها به‌طور فزاینده‌ای به عنوان عوامل مشکوک شناخته می‌شوند.

با این حال، همه افراد واکنش منفی به این موجودات ندارند. به دلیل تصادفی بودن جفت‌گیری انسان‌ها و تنوع بالای ژنتیکی، پاسخ ایمنی و سایر واکنش‌ها به وجود مایت‌ها متفاوت است. برخی افراد واکنشی نشان نمی‌دهند، برخی فقط برای مدتی دچار خارش می‌شوند، و برخی دیگر دچار مشکلات مزمن و ناتوان‌کننده می‌شوند.

همچنین تعداد مایت‌ها بین افراد متفاوت است. اگر تعداد آن‌ها زیاد شود، احتمال بروز مشکلات بیشتر می‌شود.

جالب اینجاست که تعداد مایت‌ها و شرایط مرتبط با آن‌ها با افزایش سن و در بیماران دارای نقص ایمنی بیشتر می‌شود، که نشان‌دهنده ارتباطی با کاهش عملکرد سیستم ایمنی است.

(برای خرید مکمل کلیک کنید)

آیا می‌توان از شر مایت‌های صورت خلاص شد یا آن‌ها را بدتر کرد؟

ترکیبات درمانی مختلفی وجود دارند که تعداد مایت‌ها را کاهش می‌دهند، اما به نظر می‌رسد دمودکس بخشی طبیعی از فلور پوستی ما است، بنابراین شاید بهتر باشد آن‌ها را کاملاً حذف نکنیم.

در موارد بیماری‌های مزمن، ممکن است درمان قوی‌تری برای کنترل جمعیت مایت‌ها لازم باشد، اگرچه احتمال آلودگی مجدد از اعضای خانواده وجود دارد.

مایت‌ها خارج از میزبان برای مدت طولانی زنده نمی‌مانند. به‌جز تماس مستقیم، محصولات بهداشتی شخصی احتمالاً اصلی‌ترین راه انتقال هستند.
استفاده مشترک از برس‌های آرایشی، موچین، خط چشم و ریمل احتمالاً ایده خوبی نیست، هرچند اجتناب از آلودگی در حمام مشترک ممکن است دشوار باشد. در یک مطالعه، میانگین زمان زنده ماندن دمودکس در ریمل ۲۱ ساعت گزارش شد.

سایر جنبه‌های استفاده از لوازم آرایشی، مانند تمیز کردن مرتب و شستشوی صورت، ممکن است تعداد مایت‌ها را کاهش دهد، هرچند برخی مطالعات نشان می‌دهند که مایت‌ها شستشو را به خوبی تحمل می‌کنند.

بنابراین مشخص نیست که چقدر می‌توان بر جمعیت مایت‌ها تأثیر گذاشت. با این حال، اگر دچار التهاب در پلک‌ها و نواحی اطراف آن شدید، اجتناب از آرایش و مراجعه به پزشک ممکن است بهترین راه باشد.

نتیجه‌گیری

اگرچه وجود مایت‌های دمودکس ناخوشایند به نظر می‌رسد، آن‌ها بخشی طبیعی از فلور پوستی ما هستند. اما برخی افراد ممکن است به وجود آن‌ها واکنش منفی نشان دهند و دچار بثورات و التهاب شوند.

کنترل چنین واکنش‌هایی ممکن است به سادگی با محدود کردن تعداد مایت‌ها از طریق شستشو یا درمان تجویز شده توسط پزشک امکان‌پذیر باشد – اما بدانید که به‌طور کامل از شر این همراهان کوچک خلاص شدن احتمالاً غیرممکن است.